از انواع مته دریل می توان به SDS اشاره نمود، این مته ها را شرکت های Hilti و Bosch توسعه داده‌اند. این نام مخفف عبارات Drehen ، Stecken ، Sichern به معنی (واردکردن، چرخیدن و امن بودن) گرفته شده است. در کشورهای با زبان آلمانی زبان اصطلاح “Spannen durch System” (سیستم بست) را از آن مشتق کرده‌اند. برند بوش به منظور اهداف بین‌المللی از “Special Direct System” (سیستم مستقیم ویژه) استفاده می‌کند.
قطر پایه مته های SDS، SDS Plus ده 10 میلیمتر و مته SDS Max هیجده 18 میلیمتر می باشد. از مزیت های پایه های SDS می توان به این نکته اشاره کرد که در گیره تنظیم سه نظام چفت می شود، به گونه‌ای که مته ها بدون نیاز به پیچاندن و سفت کردن به راحتی به داخل سه نظام هدایت می‌شوند. این پایه‌مته‌ها و سه‌نظام‌هایی که برای آنها طراحی شده‌اند به‌طور خاص جهت آن دسته از دریل‌های چکشی که برای حفاری در سنگ و بتن به کار می‌روند، مناسب می‌باشند. یکی دیگر از نکات قابل توجه در مته‌های SDS این است که در سه نظام ثابت نمی‌ماند بلکه می‌تواند مانند پیستون به جلو و عقب حرکت کند و چون سطح مقطع غیر دایره‌ای شکل پایه مته با سه نظام تطابق دارد هنگام چرخ دچار اغزش نمی‌گردد. چکش دریل فقط به خود مته سرعت می‌بخشد و بر سه‌نظام تأثیری ندارد. همین باعث می‌شود که حفاری با مته‌های SDS از دیگر انواع پایه‌مته‌ها نتیجه‌ی بهتری داشته باشد.
در محفظه‌ی چرخش، شیارهایی به صورت کشویی به کار رفته است که تا انتهای پایه‌ی مته ادامه دارد و با شیارهای سه‌نظام چفت می‌شود. منتهی شیارهای ریزتر تا انتهای مته ادامه ندارد و توسط سه‌نظام پر می‌شود تا مته به بیرون پرتاب نگردد. چکش دریل به مقطع مسطح پایه‌ی مته ضربه وارد می‌کند. پایه‌ی مته باید با گریس چرب شود تا بتواند به راحتی در سه‌نظام حرکت کشویی داشته باشد.
SDS Plus
با‌توجه به دستگاه‌هایی که در حال حاضر تولید می‌شوند، SDS Plus از همه رایج‌تر است و در مته‌های حفاری بتن و سنگ از قطر 4 میلیمتر تا 30 میلیمتر (و از قطر 32/5 تا 1-4/1 اینچ در مته‌های معمولی) در دسترس هستند. طول کلی کوتاهترین این مدل مته ها SDS Plus 110 میلیمتر است و بلندترین آنها 1500 میلیمتر هستند.
مته دریل SDS plus سوراخکاری بسیار موثری را در بتن مسلح ایجاد می کند. شکل هندسی سر مته، دارای 4 لبه برش است که از گیر کردن و شکستن آن جلوگیری می شود در نتیجه خروجی کار کاملا بهینه و بدون خطا خواهد بود. سر «زاویه چرخش» مته چهار شیار با کانالهای بزرگ و کوتاه موجب می شوند که غبار حاصل از مته کاری به سرعت و سهولت از حفره ایجاد شده، خارج شود. به این ترتیب مته می تواند با سرعت وکمترین میزان اصطکاک از میان بتن و میلگرد بگذرد.
نوک مرکزی مته کار نشانه گذاری را انجام میدهد به این معنی که از ابتدای کار باعث جلوگیری از انحراف و حصول قطر سوراخ اشتباه می گردد.این مته برای استفاده در سنگ، بتن و بتن مسلح در نظر طراحی و ساخته شده است و با همه انواع چکش های تخریب که قلم گیر چهار شیار SDS plus دارند، سازگار است.
SDS Max
بیشتر برای دریل‌های چکشی بزرگ‌تر و دریل‌های تخریب رواج دارد و اندازه‌های معمول آن از قطر 2/1 اینچ (13 میلیمتر) تا 1و 4/3 اینچ ( 44 میلیمتر) رایج هستند. طول استاندارد آنها 12 تا 21 اینچ (300 تا 530 میلیمتر) است.
مته سوراخکاری SDS max برای به کارگیری در سرعت های بالا کاملا بهینه سازی شده است. لبه برش S آن از جنس کارباید سخت بوده و لبه های مورب جانبی اش هم موجب سوراخکاری بسیار سریع می شود. همینطور، طرح شیار مته که برای به حداقل رساندن لرزش بهینه شده است، انتقال قدرت را به طور کامل انجام میدهد که در نتیجه موجب افزایش سرعت می گردد.
این ابزار برای استفاده در بتن و بتن مسلح، سنگ آهک و سنگ در نظر گرفته شده است. با همه انواع چکش های تخریب که دارای قلم گیرپنج شیار هستند سازگاری دارد.
SDS Top
در آمریکای شمالی کاملا از رده خارج شده است و فقط برای دستگاه‌های قدیمی استفاده می‌شود. سیستم Hilti’s TE-S به سیستم‌های SDS شباهت دارد اما فقط برای تخریب (بدون چرخش) در دستگاه‌هایی طراحی شده است که بزرگ‌تر از آن هستند که بتوان با SDS Max با آنها کار کرد ( مثلاً تخریب دیوارها یا کف های بتونی).
مزیت سیستم SDS
تولید تمامی مدل های SDS آنها کمی پیچیده است با این حال:
• عملیات سوراخکاری را بهتر از مته‌های ثابت انجام می‌دهند.
• می‌توان برای دریل‌هایی که دارای حالت “چرخش-توقف” هستند از قلم تخریب استفاده کرد.
• قابلیت تنظیم سریع سه‌نظام با یک دست
• فقط در سه‌نظام مخصوص SDS چفت می‌شود
• مرکزیت دقیقی برایشان تنظیم نشده است.
• انتقال گشتاور بالا دارند
